Οξύνονται οι σχέσεις ανάμεσα στην Google και τον Τύπο

Η αντιπαράθεση δεν είναι καινούργια. Από τότε που η Google εγκαινίασε το 2002 τον «συλλέκτη πληροφοριών» Google News, οι εκδότες των εφημερίδων κατηγορούν τον αμερικανικό γίγαντα, και πρώτη μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο, ότι εκμεταλλεύεται το περιεχόμενό τους.

Η αντιπαράθεση αυτή έλαβε νέες διαστάσεις λόγω της κρίσης που μαστίζει τον Τύπο. Αλλά και επειδή ο μεγιστάνας Ρούπερτ Μέρντοκ, πρόεδρος της News Corp. και ιδιοκτήτης της Ουολ Στριτ Τζέρναλ, απείλησε ότι θα απαγορεύσει στην Google να έχει πρόσβαση στους τίτλους του και εξέφρασε την πρόθεση να κλείσει μια αποκλειστική συμφωνία με την Bing, τη μηχανή αναζήτησης της Microsoft.

Το 2006, οι γαλλόφωνες εφημερίδες του Βελγίου προσέφυγαν στη δικαιοσύνη υποστηρίζοντας ότι με βάση το ευρωπαϊκό δίκαιο η Google πρέπει να πληρώνει συγγραφικά δικαιώματα όταν δημοσιεύει τα άρθρα τους. Το δικαστήριο τους δικαίωσε και η Google έκανε έφεση. Το ποσό που ζητούν οι Βέλγοι φτάνει τα 50 εκατομμύρια ευρώ. Ανάλογη διαδικασία κίνησαν το περασμένο καλοκαίρι οι εκδότες και στην Ιταλία.

Η κρίση ενθαρρύνει και άλλους ομίλους να κινηθούν εναντίον της Google. Με τα έσοδα από τις διαφημίσεις να έχουν μειωθεί το 2009 κατά 20%, και μπροστά στη δυσκολία να αποκομίσουν κέρδη από το κοινό τους στο Διαδίκτυο (η διαφήμιση εδώ κοστίζει δέκα φορές λιγότερο από τη διαφήμιση στο χαρτί), πολλές εφημερίδες αποφάσισαν να αντιδράσουν. Το επιχείρημά τους είναι ότι με το να δημοσιεύει τους τίτλους και τις πρώτες σειρές από τα άρθρα τους, η Google στερεί τις εφημερίδες από τους αναγνώστες, αφού πολλοί από αυτούς αρκούνται σε μια ματιά στον «συλλέκτη πληροφοριών». Το γεγονός ότι η Google διέσχισε την κίτρινη γραμμή στην Αμερική, βάζοντας πλέον διαφημίσεις στην υπηρεσία Google News χωρίς να δίνει στις εφημερίδες ούτε ένα σεντ, μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την οργή των εφημερίδων. Ο Μέρντοκ έφτασε να κατηγορήσει την Google για «κλοπή».

Είναι δυνατόν να λειτουργήσει κάποιο άλλο μοντέλο; Ναι, απαντά ο Πιερ Λουέτ, πρόεδρος του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP). Υστερα από μια δικαστική διαμάχη, το AFP και η Google έφτασαν σε μια συμφωνία με βάση την οποία ο αμερικανικός όμιλος θα καταβάλει την επόμενη τριετία στο πρακτορείο ένα συγκεκριμένο ποσό για τη δημοσίευση των τηλεγραφημάτων του. Σύμφωνα με τον Ντάνι Σάλιβαν, από την ιστοσελίδα Search Engine Land, «η Google θα μπορούσε να κλείσει ανάλογες συμφωνίες και με άλλους μεγάλους ομίλους. Ασφαλώς, όμως, αυτό δεν μπορεί να γίνει και με τα 20.000 έντυπα όπου γίνεται η αναζήτηση!» Κάτι τέτοιο θα έθετε υπό αμφισβήτηση ένα ιδιαίτερα κερδοφόρο οικονομικό μοντέλο: ο τζίρος της Google έφτασε το 2008 τα 21,8 δισεκατομμύρια δολάρια, από τα οποία τα 4,2 δισεκατομμύρια αποτελούσαν κέρδη.

«Εμείς σας φέρνουμε αναγνώστες, η δουλειά η δική σας είναι να τους κρατήσετε», είναι η απάντηση της Google στις επιθέσεις που δέχεται. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι δεν είναι τίποτα άλλο από ένας εφημεριδοπώλης που διαθέτει το εμπόρευμά του δωρεάν. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, έκανε την πρώτη υποχώρηση, εισάγοντας στο Google News το σύστημα First Click Free, που περιορίζει την πρόσβαση σε συνδρομητικές ιστοσελίδες. Οι αναγνώστες θα μπορούν πλέον να ανοίγουν μέχρι πέντε σελίδες την ημέρα. Για τις επόμενες αναζητήσεις τους θα τους ζητείται να πληρώνουν. Στις ιστοσελίδες που η πρόσβασή τους είναι σήμερα δωρεάν δεν γίνεται καμιά αλλαγή.

Πολλοί πιστεύουν επίσης ότι η κατάσταση θα αλλάξει με την εμφάνιση της Bing, της νέας μηχανής αναζήτησης της Microsoft που εγκαινιάστηκε τον περασμένο Ιούνιο. Είναι σαφές ότι η Microsoft δεν θέλει να αφήσει στην Google το μονοπώλιο της αναζήτησης. Για να κάνει όμως τη διαφορά, θα πρέπει να πληρώσει πολλούς ομίλους για μια αποκλειστική συνεργασία, κάτι που είναι δύσκολο ακόμη και για τη Microsoft.

Ο Μάικ Γκρέχαν, από την Incisive Media, δεν πιστεύει ότι θα υπάρξει μαζική διαρροή των εκδοτών προς την Bing. «Κάτι τέτοιο», τονίζει, «θα αποτελούσε μεγάλο ρίσκο ακόμη και για έναν Ρούπερτ Μέρντοκ».