Οι εταιρείες που ρυθμίζουν τη παγκόσμια οικονομία

Οι αξιολογήσεις των οίκων είναι ιδιαίτερα σημαντικές για μια χώρα επειδή με βάση αυτές καθορίζεται από τις αγορές το κόστος δανεισμού στο οποίο έχει πρόσβαση κάθε κράτος. Όσο πιο ψηλά στη βαθμίδα βρίσκεται μια χώρα (π.χ. στο ΑΑΑ) τόσο πιο φθηνά δανείζεται και το αντίθετο. Η βαθμολογία ΒΒΒ (σήμερα η Ελλάδα έχει υποβαθμιστεί στο ΒΒΒ+ από τη Fitch, δηλαδή βρίσκεται μόλις δύο κατηγορίες πιο πάνω από το junk) θεωρείται οριακή για να δανείζεται μια ευρωπαϊκή χώρα.

Το βαρύ πυροβολικό των τριών οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης είναι σήμερα η Standard & Ρoor΄s (S&Ρ), εκτοπίζοντας από την κορυφή τη Μoody΄s που κατείχε παλιότερα τον τίτλο αυτό. Η S&Ρ αποτελεί θυγατρική της ΜcGraw-Ηill, εταιρείας που εκδίδει και αναλύσεις και έρευνες για μετοχές και ομόλογα.
 Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τους χρηματιστηριακούς της δείκτες και κυρίως τον αμερικανικό S&Ρ 500. Ιδρύθηκε το 1860, όταν ο Ηenry Varnum Ρoor εξέδωσε την πρώτη του ανάλυση για τους αμερικανικούς σιδηροδρόμους και κανάλια στις ΗΠΑ, όπου και γεννήθηκε η εταιρεία και εξαγοράστηκε από την Τhe ΜcGraw-Ηill Companies, το 1966.

Οι θετικές αξιολογήσεις της αρχίζουν από το ΑΑΑ, που είναι η υψηλότερη βαθμίδα, και φτάνουν έως το ΒΒΒ. Από εκεί και κάτω οι βαθμολογήσεις δείχνουν ότι η πιστοληπτική ικανότητα μιας χώρας δεν είναι επαρκής. Οι αρνητικές βαθμολογίες (junk) αρχίζουν από το ΒΒ και φτάνουν έως το D που σημαίνει χρεοκοπία.
Η Μoody΄s ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη, το 1909, από τον John Μoody και σήμερα βασικοί της μέτοχοι είναι οι εταιρείες Βerkshire Ηathaway- του δισεκατομμυριούχου επενδυτή και δεύτερου πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, του Γουόρεν Μπάφετ- και η Davis Selected Αdvisers.

Το σύστημα βαθμολογίας πιστοληπτικής ικανότητας είναι παρόμοιο με αυτό της S&Ρ, αλλά με τη χρήση διαφορετικών γραμμάτων. Έτσι η υψηλότερη βαθμολογία αρχίζει από το Αaa και φτάνει έως το Βaa3. Οι αρνητικές βαθμολογίες κυμαίνονται από το Β1 έως το C που δείχνει χρεοκοπία.
Η Fitch ιδρύθηκε το 1913 στη Νέα Υόρκη από τον John Κnowles Fitch και ελέγχεται από τη γαλλική εταιρεία συμμετοχών Fimalac. Θεωρείται η μικρότερη από τους τρεις διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης και ήταν η πρώτη που εισήγαγε το 1924 την κλίμακα βαθμολόγησης με γράμματα (από ΑΑΑ έως D), την οποία χρησιμοποιεί σήμερα και η S&Ρ, έπειτα από άδεια που πήρε.

Οι αξιολογήσεις των οίκων είναι ιδιαίτερα σημαντικές για μια χώρα επειδή με βάση αυτές καθορίζεται από τις αγορές το κόστος δανεισμού στο οποίο έχει πρόσβαση κάθε κράτος. Όσο πιο ψηλά στη βαθμίδα βρίσκεται μια χώρα (π.χ. στο ΑΑΑ) τόσο πιο φθηνά δανείζεται και το αντίθετο. Η βαθμολογία ΒΒΒ (σήμερα η Ελλάδα έχει υποβαθμιστεί στο ΒΒΒ+ από τη Fitch, δηλαδή βρίσκεται μόλις δύο κατηγορίες πιο πάνω από το junk) θεωρείται οριακή για να δανείζεται μια ευρωπαϊκή χώρα.

Η πρακτική είναι ότι οι τράπεζες αγοράζουν τα κρατικά ομόλογα, τα οποία στη συνέχεια δίνουν ως ενέχυρο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να δανεισθούν οι ίδιες. Μάλιστα, το όριο αυτό σε έναν χρόνο πρόκειται να αλλάξει και να γίνει πιο αυστηρό (έως Απου είναι μια κατηγορία πάνω από το ΒΒΒ+), γεγονός που χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου για την Ελλάδα. Κοινώς, όταν πέσει η αξιολόγηση μιας χώρας κάτω από το Α-, το κόστος δανεισμού αυξάνεται σημαντικά, όπως δείχνει και η εκτίναξη στο spread των ελληνικών ομολόγων στις 260 μονάδες βάσης.