Ημιυπαίθριοι χώροι: Πόσο θα κοστίσει η νομιμοποίηση

Κόστος 8 -14% επί της αντικειμενικής αξίας των παράνομων ημιυπαίθριων χώρων καθώς η υπουργός Τ. Μπιρμπίλη Περιβάλλοντος προτίθεται να ανασύρει το σχέδιο νόμου που μέχρι τώρα απέρριπτε, χάριν της πράσινης ανάπτυξης, αφού τα πρόστιμα θα διατίθενται αποκλειστικά για τη δημιουργία νέων χώρων πρασίνου, κατά προτεραιότητα στον δήμο όπου βρίσκεται το ακίνητο, και δεν θα καταλήξουν στα άδεια δημόσια ταμεία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της "Ελευθεροτυπίας", μέσα στην εβδομάδα αναμένονται να παρουσιαστούν  οι προτάσεις για την αντιμετώπιση των παρανομιών σε ημιυπαίθριους, πιλοτές και υπόγεια.  Με αυτό τον τρόπο η υπουργός Περιβάλλοντος επιχειρεί να προσπεράσει τους σκοπέλους του ΣτΕ απέναντι σε μια διάταξη που κινείται στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας, αλλά έχει γενικευμένο χαρακτήρα αφού θεωρείται ότι αφορά 1,5 εκατ. οικοδομές.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος επιδιώκει να διατηρήσει την εισφορά 10% επί της αξίας του κλεισμένου ημιυπαίθριου της τακτοποίησης Σουφλιά, με τα έσοδα να πηγαίνουν για καλό «πράσινο» σκοπό. Στην ουσία αυτό που αλλάζει είναι η ονομασία.

Θα διασαφηνιστεί ότι το κλείσιμο του ημιυπαίθριου συνιστά υποβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος και με αυτή τη περιβαλλοντική διάσταση θα επιχειρηθεί να ακυρωθεί και ο έντονα εισπρακτικός χαρακτήρας των ρυθμίσεων του νόμου 3775 του Ιουλίου του 2009, που έχουν «παγώσει» από τα τέλη Οκτωβρίου.

Παράλληλα,  η "τακτοποίηση" θα ισχύει μόνο για όσο διάστημα υπάρχει η κάθε οικοδομή και δεν θα καλύπτει τους ιδιοκτήτες μετά την κατεδάφισή της. Με αυτό τον τρόπο κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των συνιδιοκτητών που δεν έχουν κάνει παρανομίες αλλά θίγονται. Ωστόσο, αν και δεν  νομιμοποιεί τους κλεισμένους ημιυπαίθριους, οι παράνομα κλεισμένοι χώροι που εντάσσονται σε αυτό το όριο θα μπορούν να τακτοποιηθούν υπό δύο προϋποθέσεις:

* Να έχουν χρήση που επιτρέπεται στην περιοχή. Δεν θα μπορούν, για παράδειγμα, να τακτοποιηθούν χώροι καταστημάτων που δημιουργήθηκαν σε πιλοτή πολυκατοικίας, η οποία βρίσκεται σε περιοχή αμιγούς κατοικίας.

* Αναζητείται επίσης διατύπωση που θα αποκλείει «τακτοποίηση» σε παρανομίες που έγιναν για εμπορική εκμετάλλευση. Υπάρχουν υπόγεια και πιλοτές που έχουν αλλάξει χρήση και λειτουργούν ακόμη και ως μπαρ, αποφέροντας μεγάλα εισοδήματα.

Στην ουσία δεν πρόκειται να καταργηθεί ο θεσμός των ημιυπαίθριων αλλά να θεσμοθετηθούν πολύ αυστηρά μέτρα για την αποτροπή της περαιτέρω κάλυψης αυτών και της αλλαγής της χρήσης τους. Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι να καλυφθούν παρανομίες από οικογένειες που θέλησαν με αυτό τον τρόπο να καλύψουν τις ανάγκες τους. Γι' αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να δοθούν κίνητρα σε όποιους το επιθυμούν ώστε να ακυρώσουν από μόνοι τους την παρανομία αφαιρώντας τις πρόσθετες κατασκευές που συνήθως είναι ελαφρές, π.χ. τζαμαρίες.

Το μεγάλο πρόβλημα

Το μεγάλο ερώτημα είναι ο θεσμός του ημιυπαίθριου στις νέες οικοδομές. Ο όρος είχε θεσπιστεί για πρώτη φορά με τον ΓΟΚ του 1985 και θεωρείται μέτρο για τη θωράκιση των οικοδομών απέναντι στις καιρικές συνθήκες, κάτι που αρμόζει στις γεωγραφικές συντεταγμένες της χώρας μας.

Μάλιστα, η επιφάνειά τους είχε οριστεί στο 40% των τετραγωνικών της οικοδομής αν και στην ουσία χρησιμοποιήθηκε ως παραθυράκι για την αύξηση των συντελεστών δόμησης και γι' αυτό το 2000, με την αναθεώρηση του ΓΟΚ, η επιφάνειά τους μειώθηκε στο 20%, χωρίς όμως να περιοριστούν οι παρανομίες.

Παράλληλα, με τον νόμο 3775 η επιφάνεια μειώθηκε στο 15% και, σε συνδυασμό με τα νέα μέτρα για τα υπόγεια, είναι η βασική αιτία για την ύφεση στην οικοδομική δραστηριότητα το τελευταίο οκτάμηνο. Η Τίνα Μπιρμπίλη διατήρησε τις διατάξεις του νόμου για τις νέες οικοδομές, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες τις επανεξετάζει εν όψει της νέας ρύθμισης.